Συνέντευξη: Αλίκη Αμπατζή
Η αναπηρία έχει πολλά πρόσωπα. Θα τη συναντήσεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη, σε κάθε λογής ανθρώπους. Η αναπηρία συζητήθηκε πολύ. Όσοι μπορούν όμως να δουν πέρα από το προφανές θα διαπιστώσουν πως παραμένει ένας ακόμα τρόπος ζωής, ενδεχομένως λίγο δυσκολότερος από όλα όσα έχουμε μάθει. Ένας τρόπος ζωής που έχει την ιδιότητα να διαμορφώνει χαρακτήρες, να δημιουργεί ιδανικά, να πλάθει μια ολόκληρη ζωή ιδίως για αυτόν που μαθαίνει να αποδέχεται την γνησιότητά του και δεν συμβιβάζεται αρνητικά. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι ο Ανδρέας Μόμτσος, τον οποίο συνάντησα στον χώρο που έμαθε από πολύ νωρίς να βρίσκει το κίνητρο: σε ένα γυμναστήριο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Εγκεφαλική παράλυση στα κάτω άκρα
«Κατάγομαι από το Διδυμότειχο, από το χωριό Κισσάριο. Γεννήθηκα το 1980 στη Θεσσαλονίκη με εγκεφαλική παράλυση στα κάτω άκρα. Μέχρι και τα οκτώ μου χρόνια έμπαινα στη διαδικασία χειρουργικών επεμβάσεων. Εκείνο που έπρεπε να γίνει σαφές ήταν πως το πρόβλημα δεν βρισκόταν στο μυαλό, το μυαλό μου λειτουργούσε κανονικά με τη μοναδική διαφορά πως η εντολή δεν επαρκούσε για να τεθούν σε κίνηση τα πόδια. Ήταν ένας συνεχής αγώνας. Δεν κάθισα ποτέ μου σε αναπηρικό. Μπορούσα να τα καταφέρω, τίποτα δεν είναι αδύνατο όταν υπάρχει προσπάθεια. Δεν απέρριψα το ενδεχόμενο της αναπηρίας, απλώς δεν μου επέτρεψα να τα παρατήσω.
Μετά τα χειρουργεία ακολούθησαν οι φυσικοθεραπείες και το σαράκι της γυμναστικής. Σε αυτό το στάδιο της ζωής μου διδάχτηκα την αξιοπρέπεια και το ήθος. Γιατί χρειάζεται ήθος για να αυτοανακηρυχθείς αγωνιστής.
«Μια κινητική αδυναμία δεν σημαίνει πως ένας άνθρωπος είναι χαζός, δεν χρειάζεται να σου ανοίξουν το κεφάλι και να κάνουν πειράματα πάνω σου. Το μυστικό είναι να αξιοποιείς όσες δυνάμεις διαθέτεις, να μην είσαι τεμπέλης. Να παλεύεις κάθε μέρα για το καλύτερο».
Αν πρέπει να πω κάτι με σιγουριά είναι πως τα πάντα ξεκινούν από το σπίτι
Αν δεν συντρέχει σημαντικός και επαρκής λόγος, μη στείλεις το παιδί σου σε «ειδικό» σχολείο, μην το αποκόβεις, αν μπορεί μη το πείθεις πως δεν μπορεί. Η αναπηρία δεν απαγόρευσε ποτέ σε κανέναν να είναι κοινωνικός, να συνομιλεί και να καταλαβαίνει, να είναι σαν όλους τους άλλους. Κι αυτό πρέπει να γίνει σαφές πρωτίστως από τους ίδιους. Αν εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε σε θέση να αποδεχτούμε τους εαυτούς μας, τότε δε θα μπορέσει κανείς. Γιατί η αναπηρία δεν είναι ντροπή, είναι τρόπος ζωής.
Η πίστη αποτέλεσε από νωρίς βασικό κομμάτι της ζωή μου
Φοίτησα στην Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία στο Άγιον Όρος και φεύγοντας από εκεί πήρα μαζί μου όλα τα εφόδια που συνιστούν μια υγιή πίστη. Κι όταν λέω “υγιή” αναφέρομαι σε αυτή που μας χαρίζει το κουράγιο και τη δύναμη να συνεχίσουμε στον δύσκολο αυτό δρόμο.
Η αναπηρία μου δεν με εμπόδισε να υπηρετήσω στον ελληνικό στρατό. Ή τουλάχιστον, η αναπηρία δεν λειτούργησε ποτέ ανασταλτικά ως προς την επιθυμία μου να μπω εντός του στρατοπέδου, δεν το απέφυγα. Η στρατιωτική μου θητεία ήταν ακόμα ένα κίνητρο για να αποδείξω πως το “δεν μπορεί” δεν υφίσταται.
Το 2010 γνώρισα τον Κώστα Γκατσιούδη, κορυφαίο Έλληνα ακοντιστή από το Διδυμότειχο και μου πρότεινε να ασχοληθώ με τον κλασικό αθλητισμό. Αρχικά παρέμενα αρνητικός μέχρι που εν τέλει κατάφερε να με πείσει. Για καιρό, ακόμα και σε εμένα, η διατύπωση “άτομα με αναπηρία” δεν μου άρεσε, δεν ήμουν έτοιμος. Αρχίσαμε να ψάχνουμε τον κοντινότερο σύλλογο στην περιοχή μας ο οποίος ήταν στην Ξάνθη. Σε ολόκληρο νομό και δεν υπήρχε άλλος σύλλογος. Ξεκίνησα δοκιμαστικά στην Αθήνα στο κομμάτι των ρίψεων και πήγα μόνος μου στο πανελλήνιο, πέρασα τις τυπικές εξετάσεις και κατατάχθηκα στην κατηγορία F35.
Παρά την έλλειψη προπονητή και των προ απαιτούμενων γνώσεων κατάφερα και έκανα πανελλήνιο ρεκόρ και στα δυο αθλήματα, σφαίρα και δίσκο και πήρα τα πρώτα μου χρυσά μετάλλια. Ξεκίνησα να πηγαίνω στο γήπεδο και εκεί γνώρισα την Βασιλική την Παρόγλου, βαλκανιονίκη στο άλμα εις ύψος, η οποία προσφέρθηκε αφιλοκερδώς να με συμβουλεύσει με όσες γνώσεις διέθετε και το 2013 ξεκινήσαμε προπονήσεις για το Πανελλήνιο με απώτερο σκοπό το Παγκόσμιο πρωτάθλημα στη Λιόν της Γαλλίας. Η Βασιλική δεν υπήρξε διαχωριστική ως προς τις προπονήσεις, ακολουθούσαμε μια αυστηρή προπόνηση με πρόγραμμα, στάθηκε στο πλάι μου και με στήριξε.
Το Πανελλήνιο του 2013 μου έδωσε το εισιτήριο για την Εθνική Ομάδα και ακολούθησε ένα καλοκαίρι γεμάτο προπονήσεις, μια σκληρή προετοιμασία για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στη Γαλλία στο οποίο διακρίθηκα με την 4η θέση, αξιοσημείωτο επίτευγμα για έναν άνθρωπο που στερούνταν μακρόχρονης εμπειρίας στο κομμάτι του κλασικού αθλητισμού. Την επόμενη χρονιά, μέσω του Πανελληνίου, πιάνουμε το όριο για το Πανευρωπαϊκό της Σκωτίας στο οποίο κατέκτησα την 8η θέση. Με τον προπονητή μου Ηλία Αθανασιάδη φτάσαμε μέχρι τα Πανευρωπαϊκά του Σουόνσι. Σε πανελλήνιο επίπεδο μετράω 12 χρυσά μετάλλια και 8 ρεκόρ καθώς επίσης συμμετοχή σε διεθνείς αγώνες σε Ελβετία, Τυνησία, Γερμανία και Θεσσαλονίκη.
Κάτι το οποίο αποτέλεσε πρωτοπορία για τα ελληνικά δεδομένα ήταν το bodybuilding ατόμων με αναπηρία. Αν και στο εξωτερικό αποτελεί γνωστό φαινόμενο, στην Ελλάδα εξακολουθεί και παραμένει σιωπηρό. Μετά το 2016 σε συνεργασία με τον κ.Δημητριάδη και το γυμναστήριο του αναδείξαμε στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο αυτή μας την προσπάθεια την οποία επαναλάβαμε και για 2η χρονιά με αναγνώριση από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Σωματικής Διάπλασης.
Το κέρδος του αθλητισμού δεν μεταφράστηκε με το σύμβολο του ευρώ αλλά ηθικά
Το ηθικό όφελος είναι αδιαπραγμάτευτης αξίας και λειτουργεί διαχρονικά, είναι κάτι που σε καθιστά καλύτερο σαν άνθρωπο. Το ιδεώδες του κλασικού αθλητισμού διδάσκει τον υγιή ανταγωνισμό και χαρίζει κίνητρα, διαμορφώνει χαρακτήρες ανεξαρτήτως σωματικής κατάστασης, είτε μιλάμε για έναν άνθρωπο με αναπηρία είτε αρτιμελή. Σε αυτά δεν υπάρχουν διαχωρισμοί.
Οι άνθρωποι που στάθηκαν πλάι μου, ο καθένας με τον τρόπο του αποτέλεσαν σημαντικότατο κομμάτι για την εξέλιξή μου. Η στήριξή τους, η βοήθεια και οι συμβουλές τους καθόρισαν στο μέγιστο το τελικό αποτέλεσμα. Μα πάνω από όλα, η πίστη σε αυτό που έχουμε και σε αυτό που μπορούμε να γίνουμε ίσως είναι και το σημαντικότερο.
Η αναπηρία σε περιορίζει μονάχα αν την αφήσεις να σε περιορίσει όπως άλλωστε συμβαίνει και με κάθε άλλο ανθρώπινο χαρακτηριστικό.
Σε ό,τι έχει να κάνει περί bullying; Οι άνθρωποι σε κοιτούν από πάνω μέχρι κάτω, σκανάρουν την φιγούρα σου, βγάζουν συμπεράσματα. Στο πίσω μέρος του μυαλού τους υπάρχει ο ενδοιασμός. Υπάρχει σε ένα γενικότερο επίπεδο από το επαγγελματικό κομμάτι μέχρι το διαπροσωπικό. Είναι η άποψη που διατηρούν οι περισσότεροι πως “αυτός/αυτή δεν μπορεί” μία άποψη εντελώς λανθασμένη ιδίως αν την ανάγεις σε καθολικό επίπεδο. Με σκληρή δουλειά και προσπάθεια όλα μπορούν να γίνουν ή αν όχι όλα, τα περισσότερα».
