Ταξίδι ενός αιώνα πίσω στο παρελθόν επιχειρεί το ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Γρηγόρη Βαρδαρινού, το οποίο αφορά την πυρκαγιά που έπληξε την πόλη της Θεσσαλονίκης τον Αύγουστο του 1917 και αποτέλεσε τον καταλυτικό παράγοντα για την διαμόρφωση της πόλης όπως την γνωρίζουμε σήμερα. Το ντοκιμαντέρ αναβιώνει τα γεγονότα της πιο καταστροφικής πυρκαγιάς στην ιστορία της Θεσσαλονίκης και τον τρόπο με τον οποίο η πόλη ξαναγεννήθηκε μέσα από τις στάχτες της.
Η φωτιά, που άφησε περισσότερους από 75.000 άστεγους και κατέκαψε σχεδόν ολόκληρο το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης σε 32 ώρες, ξεκίνησε το απόγευμα στις 18 Αυγούστου 1917 από ένα προσφυγικό κατάλυμα κοντά στο βορειοδυτικό τείχος της πόλης. Κάηκαν πάνω από 9.500 κτίσματα, οικίες, εμπορικά καταστήματα, γραφεία κ.α.. Οκτώ εκατομμύρια λίρες στερλίνες ήταν η αποτίμηση της καταστροφής, χωρίς να μπορούμε να συμπεριλάβουμε, σε αυτή, την ανεκτίμητη αξία των αποτεφρωμένων μνημείων της πόλης.
Η πολυφυλετική, πολυθρησκευτική και πολύγλωσση βαλκανική μητρόπολη (όπου Οθωμανοί, Εβραίοι και Χριστιανοί συμβίωναν, κατά την περίοδο της πυρκαγιάς, μαζί με περισσότερους από 300 χιλιάδες στρατιώτες του πολυεθνικού Στρατού της Entente), τελικά επανασχεδιάζεται, με την απόφαση της κυβέρνησης του Ελευθέριου Βενιζέλου. Με βάση το σχέδιο του Ερνέστ Εμπράρ, διαμορφώνεται εκ του μηδενός, ώστε να πάρει την πολεοδομική μορφή που έχει σήμερα. Οι επιπτώσεις της σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο αποτελούν καθοριστική τομή στην ιστορία της πόλης.
Χρησιμοποιώντας πλειάδα αρχειακού υλικού (φωτογραφιών, φιλμ, καρτ ποστάλ, σχεδίων και χαρτών) η αφήγηση στηρίζεται σε συνεντεύξεις ιστορικών και ερευνητών και σε γραπτές μαρτυρίες της εποχής που ζωντανεύουν μέσα από ένα ιδιαίτερο σενάριο, για την εκπόνηση του οποίου συνεργάστηκαν ο ίδιος ο σκηνοθέτης, ο λογοτέχνης Φίλιππος Μανδηλαράς, και η σεναριογράφος Αναστασία Μπαρτζουλιάνου που πραγματοποίησε και την έρευνα/τεκμηρίωση.
Το ντοκιμαντέρ αυτό διαφέρει ριζικά από άλλα παρόμοια ντοκιμαντέρ για το ίδιο θέμα, με την ιδιαίτερη έμφαση που έχει δώσει η παραγωγή στην ποιότητα της εικόνας, καθώς παρουσιάζει πρωτότυπο αρχειακό υλικό και αρχειακά φιλμ σε πλήρη ανάλυση. Δεν αναμασά θεωρίες συνωμοσίας και αστικούς μύθους και δεν μένει στην επιφάνεια, παρουσιάζοντας μόνο τα γεγονότα. Προχωρά βλέποντας τις επιπτώσεις της πυρκαγιάς σε βάθος χρόνου, καινοτόμει στην προσέγγισή του και φέρνει την απαραίτηση φρεσκάδα στο αφήγημα για το σημαδιακό αυτό γεγονός.
Το ντοκιμαντέρ είναι μια συμπαραγωγή του Γρηγόρη Βαρδαρινού και της COSMOTE TV, με την υποστήριξη της Δ.Ε.Θ.-HELEXPO και του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης. Αφήγηση: Δημήτρης Τσιλινίκος, Διεύθυνση Παραγωγής: Χριστίνα Γκωλέκα, Διεύθυνση Φωτογραφίας: Δημήτρης Σταμπολής, Ήχος: Τάσος Καραδέδος, Μοντάζ: Γιάννης Καράμπελας, Μουσική: Δήμητρα Σιδερίδου.
Η πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκη 1917: η Φωτιά που Γέννησε μια Πόλη θα γίνει στη διάρκεια της 82ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Θα προβάλλεται καθημέρινά, 9-16 Σεπτεμβρίου, σε χώρο που θα ανακοινωθεί σύντομα.
