Πόσο σημαντικό είναι το γέλιο στις ζωές μας; Πόσο εύκολα μπορεί κανείς να δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα για να σπείρει χαμόγελα και να μοιραστεί αστεία που παρασύρουν ένα ολόκληρο κοινό; Πως είναι να «εκτίθεσαι» μπροστά σε ανθρώπους που περιμένουν πώς και πώς να τους ενθουσιάσεις; Ο Γιώργος Χατζηπαύλου, η Χρύσα Κατσαρίνη και ο Χρήστος Καλαϊτζίδης μας μίλησαν για όλα όσα θα έπρεπε να γνωρίζουμε σχετικά με το stand up comedy, το κομμάτι αυτό της διασκέδασης που αγκαλιάζεται όλο και περισσότερο από τον κόσμο της Ελλάδας. Οι Τρεις τους, μαζί με άλλους δώδεκα κωμικούς, θα βρίσκονται στο Salonica Comedy Festival, που έρχεται στις 19-21/10 για να προκαλέσει τόνους γέλωτος στο κοινό της Θεσσαλονίκης.
Ένας κωμικός, ένα πρόθυμο κοινό και ένα μικρόφωνο, αυτά χρειάζονται για να βάλεις λίγο γέλιο στην καθημερινότητα σου. Ο κόσμος του stand up ξεδιπλώνεται μέσα από μια απολαυστική συνέντευξη.
Συνέντευξη: Γιώργος Ψωμιάδης
Μία ερώτηση και για τους τρεις: Πως θα χαρακτηρίζατε τη δουλειά ενός κωμικού; Ποιες οι απαιτήσεις του να έχεις ως στόχο να κάνεις τον κόσμο να γελά και ποια η ψυχολογική δύναμη που σου χρειάζεται; Είναι η κωμωδία τρόπος ζωής;
Χατζηπαύλου: «Για μένα είναι η καθημερινότητά μου. Ξεκινά από το γράψιμο και τις δοκιμές και κάποια στιγμή καταλήγει στην παράσταση. Συνεπώς η επιθυμία να το κάνω ξεπερνά πάντα την όποια κατάσταση της ψυχολογίας. Η κωμωδία δεν είναι τρόπος ζωής, κατά τη γνώμη μου, αλλά ένα ωραίο διάλειμμα. Το χιούμορ από την άλλη μπορεί να είναι τρόπος ζωής, στο βαθμό πάντα που η πραγματικότητα το επιτρέπει».
Καλαϊτζίδης: «Η δουλειά του κωμικού δεν είναι διόλου εύκολη. Εν αντιθέσει με άλλες μορφές κωμωδίας, όπως το θέατρο, στο stand up είσαι απόλυτα υπεύθυνος για την επιτυχία ή την αποτυχία του act σου, από το ίδιο το κείμενο μέχρι την σκηνική παρουσία και το όλο performance. Κάθε φορά που εμφανίζεσαι μπροστά στο κοινό, εκτίθεσαι. Μιλάς σε αγνώστους, ουσιαστικά, για προβληματισμούς, παρατηρήσεις που έχεις κάνει, προσωπικές γκάφες, το οποίο γενικά είναι δύσκολο. Αλλά αν έχεις αποφασίσει ότι αυτήν την δουλειά θέλεις να κάνεις στην ζωή σου, τότε μαθαίνεις να τα ελέγχεις και να κρατάς τα θετικά και εποικοδομητικά στοιχεία που έχει να σου προσφέρει το stand up. Πρέπει να είσαι εφοδιασμένος με πείσμα και υπομονή, ιδιαίτερα στην αρχή, μέχρι να καταλάβεις πώς λειτουργεί το stand up και να βρεις τη δική σου ιδιαίτερη οπτική. Απαιτείται σίγουρα σκληρή δουλειά, γιατί ακόμα κι αν έχεις μια τάση, μια κλίση προς την κωμωδία, το ταλέντο θα σε πάει μέχρι ενός σημείου, όλο το υπόλοιπο είναι δουλειά. Η κωμωδία είναι τρόπος ζωής. Σαν κωμικός δεν ξέρεις στην καθημερινότητά σου αν ή τι θα σου κεντρίσει το ενδιαφέρον και θα σου δώσει αφορμή για κάποιο αστείο. Ψάχνεις συνεχώς, ίσως αργήσει να έρθει, δεν είναι στο χέρι σου, αλλά θα έρθει. Στο ενδιάμεσο, αυτό που μπορώ να κάνω, είναι να αντιμετωπίσω τα πάντα με χιούμορ (ξεκάθαρα μπορεί να γίνει απόφθεγμα το τελευταίο, να το ποστάρουν στο facebook, με το όνομά μου και φάτσα Paolo Coelho)».
Κατσαρίνη: «Θα τη χαρακτήριζα ως την καλύτερη δουλειά του κόσμου! Αλήθεια δεν μπορώ να περιγράψω πόσο τυχερή είμαι που διάλεξα αυτό τον δρόμο στην ζωή μου. Από εκεί και πέρα, δεν είναι μια εύκολη δουλειά. Θέλει πείσμα, όρεξη για δουλειά, υπομονή και επιμονή. Δεν είναι εύκολο να βλέπεις τα κείμενά σου να αποτυγχάνουν. Μια παράσταση που δεν πάει καλά, οι κωμικοί μεταξύ μας την χαρακτηρίζουμε «θάνατο». Και μοιάζει πολύ με αυτό. Επίσης, όταν πρωτοξεκινάς αυτήν τη δουλειά, δεν πληρώνεσαι. Ζητιανεύεις 5λεπτα σε παραστάσεις για να αποκτήσεις εμπειρία. Μπορεί να περάσουν 2 και 3 χρόνια μέχρι να χτίσεις υλικό και να αρχίσεις να πληρώνεσαι σωστά. Η ψυχολογία ενός ανθρώπου που θέλει απελπισμένα να κάνει stand up, παίζει (χωρίς να πληρώνεται) και δεν πάει καλά και παρόλα αυτά συνεχίζει, είναι αυτή που χρειάζεται για να κάνεις αυτή την δουλειά. Και τέλος, ναι, είναι ξεκάθαρα τρόπος ζωής. Οι κωμικοί ζουν σε μια συνεχή αναζήτηση αστείου. Μπορεί να σταματήσω ό,τι κάνω για να ηχογραφήσω ένα αστείο που σκέφτηκα. Ό,ΤΙ και αν κάνω… Δε με βάζουν να κρατάω σκάλα όταν κάποιος ανεβαίνει στο πατάρι».
Ποια είναι η πιο άβολη και η πιο ευχάριστα απρόσμενη αντίδραση που έχετε δει ποτέ από το κοινό;
Κατσαρίνη: «Σε μία παράσταση, πριν ανέβω στην σκηνή, είχα προσεγγίσει ένα ζευγάρι που είχαν έρθει με τα παιδάκια τους. Τους ενημέρωσα πως η παράσταση δεν είναι για παιδιά γιατί έχει μέσα και βωμολοχίες. Όταν το κάνω αυτό η αντίδραση που περιμένω είναι να φύγουν. Αποφάσισαν να μείνουν. Μετά την παράσταση, βλέπω τη μαμά να έρχεται αποφασιστικά προς το μέρος μου και είχα ετοιμάσει στο μυαλό μου το «Μα σας είπα ότι έχει δύσκολες λέξεις». Έρχεται λοιπόν με αγκαλιάζει και μου λέει «περάσαμε πολύ όμορφα, δεν είπες από βρισιές κάτι που δεν έχουν ακούσει, αντιθέτως είπες πράγματα που έπρεπε να ακούσουν τα κορίτσια μου». Επίσης σε μια άλλη παράσταση ένας τύπος από συγκεκριμένη πολιτική παράταξη απείλησε την ζωή μου (κλασικοί οικολόγοι πράσινοι), αλλά πλέον αυτή η ιστορία έρχεται δεύτερη».
Τα στιγμιότυπα αυτά αποτελούν σίγουρα ένα κομμάτι που ξεχωρίζει μέσα σε παραστάσεις που το γέλιο κυκλοφορεί ελεύθερα. Ο Χρήστος Καλαϊτζίδης μοιράστηκε μαζί μας τις δικές του «ιδιαίτερες» στιγμές πίσω από το μικρόφωνο.
Καλαϊτζίδης: «Σε παράσταση στην Κατερίνη στα πλαίσια της πρώτης μου περιοδείας μαζί με τον Νίκο Λουκά και τον Δημήτρη Κυριαζίδη, ενώ βρίσκομαι επί σκηνής, ακούγεται στα δεξιά μου ένας απότομος γδούπος. Σκέφτηκα ότι έπεσε κάποιο κινητό, κάποιο σκαμπό. Εν τέλει είχε λιποθυμήσει μια κυρία. Εξαιρετική αντίδραση σε αστείο μου (είχε χαμηλή πίεση και λιποθύμησε, δεν της το προκάλεσα εγώ). Το καλοκαίρι είχα τη χαρά να συμμετάσχω στο 2ο Φεστιβάλ Κωμωδίας Αλεξανδρούπολης στην παράσταση με τίτλο «6 Νέοι Κωμικοί Που Πρέπει Να Γνωρίσετε». Είμαι ο τελευταίος κωμικός που πρόκειται να ανέβει. Είναι η πρώτη μέρα και η πρώτη παράσταση του φεστιβάλ. Είμαι αρκετά αγχώδης από μόνος μου. Οπότε λέω πρέπει να τα πάω καλά. Και ανεβαίνω στην σκηνή με περίσσια αυτοπεποίθηση και πέφτω. Όχι, διακριτικά. Φαρδιά πλατιά επί σκηνής. Δεν έχω αποφασίσει ποια είναι η άβολη και ποια η ευχάριστα απρόσμενη αντίδραση που έχω δεχθεί ποτέ».
Δεν γνωρίζουμε εάν το κοινό της Θεσσαλονίκης θα μπορέσει να επαναλάβει τέτοια περιστατικά, το μόνο σίγουρο είναι ότι δείχνει έτοιμο να υποδεχτεί ξανά το γέλιο στα καλά του. Το Salonica Comedy Festival πλησιάζει και ρωτήσαμε τους κωμικούς μας εάν θεωρούν ότι το κοινό της Θεσσαλονίκης έχει διαμορφώσει μια κουλτούρα όσον αφορά το stand up comedy.
Χατζηπαύλου: «Νομίζω ότι υπάρχει ομοιογένεια συνολικά στην Ελλάδα σε σχέση με την κουλτούρα αυτή. Ειδικά στη Θεσσαλονίκη, όμως, υπήρξε από πολύ νωρίς και η κουλτούρα της διοργάνωσης και της παραγωγής τέτοιων παραστάσεων. Κάτι ιδιαίτερα σημαντικό και λειτουργικό για να αναπτυχθεί το είδος. Προσωπικά μιλώντας οι 2 από τις τρεις σόλο παραστάσεις που έχω γράψει τα τελευταία 6 χρόνια αλλά και το Comedy club για παιδιά και η πρώτη περιοδεία που έκανα με Άγγλο κωμικό ξεκίνησαν ως παραγωγές της Θεσσαλονίκης τόσο από δική μου επιλογή όσο κι από την προτροπή των ανθρώπων που συνεργάζομαι στην πόλη».
Καλαϊτζίδης: «Στην Θεσσαλονίκη υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για το κοινό να παρακολουθήσει μια stand up comedy παράσταση, πραγματοποιούνται 4 βραδιές open mic τον μήνα, επαγγελματικές παραστάσεις σε θέατρα και μαγαζιά, παραστάσεις work in progress. Όποια κι αν είναι η μορφή της κωμωδίας που κάποιος θέλει να παρακολουθήσει, διαθέτει ποικιλία επιλογών, οπότε είναι λογικό το κοινό της Θεσσαλονίκης να έχει διαμορφώσει μια σχετικά απαιτητική άποψη αναφορικά με το stand up, χωρίς, ωστόσο, αυτό να σημαίνει ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές με την υπόλοιπη Ελλάδα. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι το κοινό της Θεσσαλονίκης στηρίζει το stand up comedy, πολύ σημαντικό για εμάς, ωστόσο διαθέτει και κριτική σκέψη, πολύ σημαντικό για εκείνους.
Πόσο αναγκαίο είναι να βάλουμε το γέλιο στη ζωή μας, στην πιο ζωντανή και αυθόρμητη μορφή του όπως αυτή του stand up; Μήπως πρέπει να το καθιερώσουμε;
Χατζηπαύλου: «Το stand up comedy δεν είναι καθόλου αυθόρμητο, ίσα ίσα, βασίζεται σε κείμενο που παίρνει χρόνο τόσο για να γραφτεί όσο και να δοκιμαστεί πριν να είναι έτοιμο. Στην παράσταση βασίζεσαι στο υλικό που έχεις και ξέρεις ότι δουλεύει. Συνολικά η κωμωδία είναι μια αγαπημένη επιλογή διασκέδασης και ψυχαγωγίας και τα stand up comedy, που είναι το πιο δυνατό είδος live κωμωδίας θεωρώ ότι στην Ελλάδα ήδη προχωρά σταθερά καθώς η σκηνή αποτελείται από εξαιρετικούς κωμικούς που δουλεύουν διαρκώς πάνω σε αυτό».
Κατσαρίνη: «Ποσοτικά δεν μπορούμε να γελάμε στην καθημερινότητά μας , όσο γελάμε σε μια παράσταση stand up. Θα ήμασταν ψυχοπαθείς. Αλλά μπορούμε να βάλουμε στη ζωή μας ανθρώπους που μας κάνουν να γελάμε. Αυτό είναι σίγουρα αναγκαίο».
Εάν λοιπόν θέλουμε να βάλουμε στη ζωή μας το γέλιο δεν έχουμε παρά να πάρουμε την παρέα μας και να της δείξουμε το δρόμο για το μέρος όπου γεννιούνται τα αστεία. Από τις 19 έως τις 21/10 στις 2 σκηνές του θεάτρου Αθήναιον θα παρελάσουν 15 κορυφαίοι Έλληνες κωμικοί σε 15 διαφορετικές παραστάσεις για μια τριήμερη γιορτή stand-up δημιουργίας και αυτοσχεδιασμού. Εκεί όπου οι κυρίες και οι κύριοι πίσω από τα μικρόφωνα θα μοιράσουν για μία ακόμη φορά στιγμές, εμπειρίες και ιστορίες που έχουν ως στόχο το σημαντικότερο ίσως πράγμα στις μέρες μας. Να σχηματίσουν ένα χαμόγελο στα χείλη μας.
