Από τις έντεκα σωζόμενες κωμωδίες του Αριστοφάνη, οι Ιππείς είναι ίσως η πιο έκτυπα «πολιτική» ως προς την σύγχρονη ιστορική αναφορά και το εν γένει περιεχόμενο του κωμικού μύθου που εστιάζεται στην αθηναϊκή πολιτική σκηνή. Σ᾽ αυτήν ο κωμωδιογράφος καταγγέλλει τον λαϊκισμό και τη δημαγωγία, στοχοποιώντας τον πλέον διαβόητο δημοκόπο της εποχής, Κλέωνα. Ο πολιτικός –που μετά το θάνατο του Περικλή και την περήφανη νίκη των Αθηναίων στην Πύλο επί των Λακεδαιμονίων (425π.Χ.), κατέστη πρωταγωνιστής της δημόσιας πολιτικής σκηνής– παρουσιάζεται ως ο νέος ευνοούμενος υπηρέτης του Δήμου –προσωποποίηση της Αθηναϊκής πολιτείας (πολιτεύματος)– με το όνομα Παφλαγόνας.
Το έργο ξεκινάει με τους δύο παλαιότερους υπηρέτες του Δήμου –πολλοί αναγνωρίζουν πίσω από τους χαρακτήρες τούς γνωστούς πολιτικούς και στρατηγούς της εποχής, Δημοσθένη και Νικία– να θρηνούν για την κακομεταχείρισή τους από τον βίαιο και πονηρό επιστάτη τους, τον δερματέμπορα Παφλαγόνα. Για να παρηγορηθούν από τα βάσανά τους, μεθούν και κλέβουν από τον κοιμισμένο Παφλαγόνα τους χρησμούς που φύλαγε με ιδιαίτερη ευλάβεια. Οι χρησμοί αποκαλύπτουν πως ένας αλλαντοπώλης, πολύ χειρότερος από τον Παφλαγόνα, θα τον εκτοπίσει και θα γίνει εκείνος αποδέκτης των προνομίων και της εύνοιας του Δήμου.
Πράγματι, ένας πλανόδιος αλλαντοπώλης, άξεστος και αγράμματος, που εμφανίζεται μπροστά τους, είναι ο άνθρωπος που αναφέρει ο χρησμός. Η πονηριά, η καπατσοσύνη, το αγοραίο και χυδαίο ήθος, θεωρούνται σημαντικά προσόντα για την πολιτική ανέλιξή του. Άλλωστε, σύμφωνα με τους δύο δούλους, η τέχνη του αλλαντοποιού και του πολιτικού είναι παρεμφερείς, καθώς και οι δύο προϋποθέτουν ανακατέματα και «μαγειρέματα». Έτσι, ο σαστισμένος αλλαντοπώλης, με την υποστήριξη των Ιππέων (εκπροσώπων της ανώτερης κοινωνικά και οικονομικά τάξης) που αποτελούν το Χορό της κωμωδίας, πείθεται πως είναι γραφτό του να αντιμετωπίσει και να νικήσει τον τρομερό Παφλαγόνα, ώστε να γίνει ο πρωθυπουργός (πρώτος υπηρέτης) της πόλης. Μετά από μια σειρά δοκιμασιών, οι δύο αντίπαλοι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον σε αγώνα κολακείας, χρησμών και μονομαχία μαγειρικής, με κριτή τον ίδιο τον Δήμο. Ο αλλαντοπώλης θριαμβεύει σε όλες τις φάσεις, κατακτά τα προνόμια του ηττημένου Παφλαγόνα και προκαλεί τη θαυματουργική αναγέννησή του Δήμου, ο οποίος ανακτά το παλαιό και χαμένο μεγαλείο που είχε κατά την ένδοξη εποχή των περσικών πολέμων.
Σε μια εποχή που ο Κλέωνας βρισκόταν στο απόγειο της δημοτικότητάς του, ο Αριστοφάνης εξαπολύει αμείλικτη επίθεση εναντίον του, σατιρίζοντας τα νέα πολιτικά ήθη και τη διαφθορά που χαρακτηρίζει τη σχέση των δημοκρατικών θεσμών και των πολιτειακών οργάνων (Βουλή, Εκκλησία του Δήμου, δικαστήρια) με τους πολιτικούς ταγούς, που προσπαθούν να εξασφαλίσουν την δημοτικότητα και λαϊκή εύνοια με κολακείες και απάτες, αποβλέποντας προ πάντων στο προσωπικό τους συμφέρον και όχι στο κοινό καλό.
Οι Ιππείς παρουσιάστηκαν στα Λήναια το 424 π.Χ. και κέρδισαν το πρώτο βραβείο. Ήταν η πρώτη φορά που ο Αριστοφάνης σκηνοθέτησε ο ίδιος το έργο του.
Στο Εθνικό Θέατρο, οι Ιππείς παρουσιάστηκαν το 1968 και το 1976 σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού, και το 1991 σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα.
Συντελεστές παράστασης
Μετάφραση: Σωτήρης Κακίσης
Σκηνοθεσία – Χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος
Μουσική: Θοδωρής Ρέγκλης
Σκηνικό: Κωνσταντίνος Ρήγος – Μαίρη Τσαγκάρη
Κοστούμια: Νατάσα Δημητρίου
Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
Συνεργάτις χορογράφου: Μαρκέλλα Μανωλιάδη
Βοηθός σκηνοθέτη: Άγγελος Παναγόπουλος
Mουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Βοηθός σκηνογράφου: Αλέγια Παπαγεωργίου
Β’ Βοηθός Σκηνοθέτη: Χριστίνα Στεφανίδη
Βοηθός ενδυματολόγου: Αλίσα Μπουλάτ
Βοηθός ενδυματολόγου: Κατερίνα Κωστάκη
Δραματολόγος παράστασης: Εύα Σαραγά
Διανομή (αλφαβητικά):
Αλλαντοπώλης: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης
Δήμος: Στέλιος Ιακωβίδης
Κλέων: Κώστας Κόκλας
Δημοσθένης: Πάνος Μουζουράκης
Νικίας: Κωνσταντίνος Πλεμμένος
Kορυφαίοι Χορού:
Στεφανία Γουλιώτη, Κωνσταντίνος Μπιμπής (γιουκαλίλι), Γιάννης Χαρίσης
Χορός:
Πάρις Αλεξανδρόπουλος, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Θάνος Γρίβας (κιθάρα), Πάνος Ζυγούρος (μελόντικα), Κωνσταντίνος Καϊκής, Γιάννης Καράμπαμπας (κιθάρα), Αλκιβιάδης Μαγγόνας (κλαρινέτο), Βασίλης Μπούτσικος (κιθάρα), Γιώργος Πατεράκης (κιθάρα), Κωνσταντίνος Πλεμμένος, Περικλής Σιούντας (μπαγιάν), Γιώργος Σκαρλάτος (ευφώνιο), Αντώνης Σταμόπουλος (κιθάρα).
Μουσικός επί σκηνής: Λαέρτης Μαλκότσης σαξόφωνο
Φωτογράφος παράστασης: Πάτροκλος Σκαφίδας
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
18€ κανονικό
14€ μειωμένο
Το μειωμένο εισιτήριο αφορά σπουδαστες, φοιτητές, ανέργους, αμέα και θεατές άνω των 65 ετών
Οι τηλεφωνικές και οι online αγορές περιλαμβάνουν χρέωση υπηρεσίας +1€/εισιτ.
Προπώληση ΕΔΩ
info
Θέατρο Δάσους
Τρίτη 3 Αυγούστου 2021
