ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Σήμερα, παρακολουθώντας την ειδησεογραφία του Διαδικτύου, έμαθα πως το βιβλίο μου «ΘΑ ΜΑΣ ΞΕΠΛΥΝΕΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ» είναι στην «Βραχεία Λίστα» για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης της χρονιάς 2020.

Εκτιμώ βαθύτατα πολλά από τα μέλη της Επιτροπής για την συνολική δουλειά τους και για την διαδρομή τους. Επίσης εκτιμώ βαθύτατα πολλούς από τους υποψηφίους που περιέχονται στις «Βραχείες Λίστες» τόσο για το Βραβείο Ποίησης όσο και για τα Βραβεία των άλλων κατηγοριών – και για τα συγκεκριμένα έργα τους, και για την γενικότερη πνευματική τους πορεία. Τέλος θέλω να πω πως έχω πολλούς αγαπημένους φίλους βραβευμένους (ή και πολυβραβευμένους) για βιβλία που έχω θαυμάσει και αγαπήσει πολύ.

Ωστόσο θέλω να πω πως εγώ προσωπικά είμαι εναντίον κάθε βραβείου και κάθε βραβειοδότησης στην τέχνη. Η τέχνη είναι έτσι κι αλλιώς ένας ωκεανός πνευματικών εμπειριών που κρίνονται (και ευτυχώς) με απολύτως υποκειμενικά κριτήρια. Αυτό που θα συγκινήσει τον έναν άνθρωπο θα αφήσει απολύτως αδιάφορο (ή και θα ενοχλήσει) τον άλλον. Έτσι τα βραβεία εκφράζουν την υποκειμενική κρίση μιας επιτροπής και τίποτε περισσότερο – συχνά όμως δεξιώνονται κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιβάλλουν έναν δημόσιο «Κανόνα» της «σημαντικής τέχνης του καιρού μας». Θεωρώ πως αυτός ο «Κανόνας» είναι μία φενάκη – καθώς συχνά βραβεύονται εξαιρετικά κείμενα αλλά και πολύ συχνά βραβεύονται γελοιότητες. Και πιστεύω πως ο σκοπός της τέχνης είναι να διαρρηγνύει κάθε δοτό «Κανόνα» επιβάλλοντας τον δική της εγχάραξη. Και τούτη την εγχάραξη την επιβεβαιώνει ή την διαψεύδει μονάχα ο χρόνος. Ούτε ο Ρεμπώ, ούτε ο Κάφκα βραβεύτηκαν ποτέ – και ο Καβαφης είναι ένας από τους μείζονες ποιητές του 20ου αιώνα στη Δύση για χίλιους λόγους, αλλά σίγουρα όχι επειδή πήρε ένα κωμικό βραβείο από την Δικτατορία του Πάγκαλου.

Επίσης στα βραβεία ο κάθε βραβευμένος ή ο κάθε υποψήφιος σιωπηλά παραδέχεται πως κάποιος τρίτος (εν προκειμένω, τα μέλη μιας επιτροπής) στέκεται σε ένα βάθρο όπου μπορεί να κρίνει λογοτεχνικά έργα «βαθμολογώντας τα» βασιζόμενος σε μία «αυθεντική κρίση». Δεν δέχομαι πως υπάρχει αυτό το βάθρο – ούτε και η δυνατότητα «αυθεντικής κρίσης». Δεν πιστεύω πως έχει κάποιος την δυνατότητα να βραβεύει κάποιον άλλον στην τέχνη – και σίγουρα όχι εμένα.

Αυτή η θέση αφορά όλα τα βραβεία κάθε είδους. Για τα κρατικά βραβεία η άρνησή μου θα ήταν δεδομένη ακόμη κι αν δεν έστρεχαν και όλα τα προηγούμενα. Δεν υπήρχε περίπτωση να συμπεριληφθώ σε λίστα βράβευσης ενός κράτους που δολοφονεί μετανάστες κάνοντας Push Back – μόνο προχθές ξεβράστηκαν εφτά νεκροί άνθρωποι στην ακτή της Επάνω Σκάλας της Λέσβου.

Ως εκ τούτου ευχαριστώ τα μέλη της επιτροπής για την θετική ανάγνωση, αλλά τους παρακαλώ θερμά να αφαιρέσουν το βιβλίο μου από την «Βραχεία Λίστα» των Κρατικών Βραβείων Ποίησης για την χρονιά 2020.

Θανάσης Τριαρίδης – 02-3-2022