Ένα κλασσικό έργο μεταφέρεται στο θέατρο και αυτό από μόνο του είναι μια μεγάλη πρόκληση. Πολύ περισσότερο, όταν πρόκειται για τον Δον Κιχώτη. Ο Αχιλλέας Αναγνώστου και ο Γιάννης Σαμψαλάκης, ο «Δον Κιχώτης» και ο Σάντσο Πάντσα αντίστοιχα στην παράσταση που ανεβάζει η Εταιρεία Θεάτρου Θέση στο σε σκηνοθεσία Ταξιάρχη Χάνου, μόνο για τέσσερις παραστάσεις στις 28 και 29 Απριλίου, στο Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών, μας μίλησαν για τον «δονκιχωτισμό», τη σχέση του με τη σημερινή πραγματικότητα αλλά και τις προκλήσεις της παράστασης.

Συνέντευξη στον Κώστα Γιάντσιο
Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας 

Τι συνδέει το κλασικό έργο και τον τρόπο που αυτό μεταφέρεται στη σκηνή με τη σημερινή πραγματικότητα;

Ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες, μέσα από τον Δον Κιχώτη, τον Σάντσο Πάντσα και τη Δουλτσινέα, που δεν εμφανίζεται ποτέ στο έργο, δημιουργεί και κληροδοτεί στον κόσμο την έννοια του «δονκιχωτισμού». Η έννοια αυτή είναι διαχρονική και υπάρχει μέσα σε όλους μας, κάνοντας την εμφάνισή της είτε σαν ανάγκη πνευματική, όπως στο πρόσωπο του Δον Κιχώτη, είτε και σαν υλικό συμφέρον, στο πρόσωπο του Σάντσο Πάντσα. Στον κόσμο όμως του Θερβάντες το πρόσωπο του ενός αποτελεί για το άλλο την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Εμείς, αφού δουλέψαμε πολύ, σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη μας, για την επιλογή των σκηνών και τη διαμόρφωση του κειμένου, και με οδηγό τη μουσική που παίζει καταλυτικό ρόλο στην παράσταση, στοχεύουμε στο να προβάλλουμε τον κόσμο αυτό και να αναδείξουμε την έννοια του «δονκιχωτισμού» με την οποία όλοι μας είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι.

Το ότι σήμερα κινούμαστε μεταξύ πραγματικότητας και ψηφιακού κόσμου, μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες «δονκιχωτισμού»;

Είναι αλήθεια ότι σήμερα βλέπουμε μια διαστρεβλωμένη εικόνα της πραγματικότητας μέσα από το πρίσμα του ψηφιακού κόσμου και θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάτι παρόμοιο κάνει και ο Δον Κιχώτης που αντικρίζει την πραγματικότητα μέσα από το πρίσμα της φαντασίας του. Παρ’ όλα αυτά δεν μπορούμε να πούμε ότι η λειτουργία αυτή σήμερα προσεγγίζει την έννοια του «δονκιχωτισμού», γιατί λείπει από αυτή το στοιχείο της επανάστασης. Ο Δον Κιχώτης δρα επαναστατικά και καβάλα στο άλογό του, τον Ροσινάντε, ξεχωρίζει από τους άλλους ανθρώπους και γίνεται σύμβολο.

Αχιλλέας Αναγνώστου: Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το κύριο ζήτημα που θέτει ο Δον Κιχώτης ως πρόσωπο στους θεατές;

Οι θεατές βλέπουν τον εαυτό τους στον Δον Κιχώτη, γιατί ο «δονκιχωτισμός» υπάρχει μέσα σε όλους μας, σαν μια ανάγκη που κάνει την εμφάνισή της και μετά χάνεται. Το πρώτο πράγμα που αναρωτιούνται είναι αν πρόκειται περί ανθρώπου που έχει χάσει τελικά τα λογικά του ή για άνθρωπο γνωστικό και σοφό. Στο τέλος όλοι θέλουμε να γίνουμε Δον Κιχώτες, όμως παραμένουμε Σάντσο Πάντσα, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις φυσικά.

Ποια στοιχεία του ρόλου σας κέρδισαν;

Υπάρχουν πολλά χαρακτηριστικά του Δον Κιχώτη που με συγκινούν και ακόμη πολλά που με απωθούν. Αυτό όμως που με γοήτευσε περισσότερο απ’ όλα είναι ότι, παρά την ηλικία του, ήταν έτοιμος να παλέψει δίνοντας μέχρι και τη ζωή του για την ιδέα που είχε για τον κόσμο.

 

Γιάννης Σαμψαλάκης: Με ποιον σύγχρονο τύπο ή χαρακτήρα ανθρώπου θα μπορούσε να «συναντηθεί» ο Σάντσο Πάντσα;

Ο Σάντσο Πάντσα είναι ένας λαϊκός, γνήσιος, δοτικός αλλά παράλληλα αθώα πονηρός χαρακτήρας. Αυτό που είναι φαίνεται, και αυτό που λέει είναι. Ξεκινάει ένα ταξίδι με έναν φαντασμένο γείτονά του με αντάλλαγμα ένα νησί. Στη διάρκεια του ταξιδιού καταλαβαίνει ότι νησί δε θα κυβερνήσει ποτέ (αν και πολλές φορές σκέφτομαι ότι το ξέρει από το ξεκίνημα του ταξιδιού) και παρ’ όλα αυτά δεν τα παρατάει και συνεχίζει να ακολουθεί και να «πιστεύει» το αφεντικό του. Γιατί; Η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι είναι χαζός. Διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας όμως το βιβλίο κατάλαβα ότι απλά αγαπάει ανιδιοτελώς τον Δον Κιχώτη! Πράγμα που σήμερα δύσκολα μπορούμε να αντιληφθούμε. Δύσκολα θα αφοσιωθούμε κάπου χωρίς αντάλλαγμα. Και όταν κάποιοι το καταφέρνουν, θα χρησιμοποιήσω μια ατάκα του έργου και θα πω ότι τους θεωρούμε «ανεμόμυαλους». Και για να απαντήσω στην ερώτηση, σήμερα τέτοιοι ωραίοι ανεμόμυαλοι, που καταφέρνουν να αφοσιωθούν ανιδιοτελώς, ευτυχώς υπάρχουν και ευτυχώς δουλεύω μαζί τους. Η Τρυφωνία, ο Διαμαντής, ο Αχιλλέας, η Μαρία και σίγουρα ο Ταξιάρχης!

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε στη διαδικασία δημιουργίας της παράστασης;

Μου έρχονται αμέσως δύο πράγματα στο μυαλό. Το πρώτο ήταν το να παίξουμε ζωντανά μουσική χωρίς να είμαστε όλοι μουσικοί, πράγμα που καταφέραμε με πολύ κόπο και βοήθεια από τον Διαμαντή. Το δεύτερο και δυσκολότερο ήταν η διασκευή αυτού του τεράστιου λογοτεχνικού κειμένου. Η διαδικασία δηλαδή επιλογής των σκηνών και η γραφή ενός θεατρικού έργου βασισμένο στο λογοτεχνικό. Δουλέψαμε πολλούς μήνες για να καταλήξουμε στο τελικό κείμενο και ίσως να μην καταλήξαμε ακόμη.

info

Δον Κιχώτης

Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών (Κολοκοτρώνη 25-27, Σταυρούπολη)
Παραστάσεις: Σάββατο 28 Απριλίου στις 18:00 και τις 21:00 | Κυριακή 29 Απριλίου στις 18:00 και τις 21:00
Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων: 12€ κανονικό | 8€ φοιτητών-άνω των 65 | 5€ ανέργων-ατέλειες
Τηλέφωνο κρατήσεων: 2315 200 200